Γνωμάτευση – Έργα αξιοποίησης του αρχαιολογικού χώρου του Κουρίου.

Το ζήτημα που εγείρεται από την απαίτηση των αρχών των βρετανικών στρατιωτικών βάσεων να εκδοθεί από μέρους τους άδεια, σχετικά με έργα αξιοποίησης του αρχαιολογικού χώρου του Κουρίου,  ρυθμίζεται από τις πρόνοιες της παραγράφου 3(5) του Παραρτήματος «Ο» της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης, η οποία έχει ως εξής:

“The ancient monuments and antiquity sites specified in the schedule to this Declaration will be administered and maintained by the Republic. Licences for antiquity excavations will be issued by the Republic but will be subject to the consent of the authorities of the Sovereign Base Areas. Movable antiquities found in excavations or discovered will be the property of the Republic”.

Ο αρχαιολογικός χώρος του Κουρίου είναι πρώτος στον κατάλογο που επισυνάπτεται στο Παράρτημα «Ο» της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης και, κατά συνέπεια, οι πρόνοιες της παραγράφου 3(5) που προαναφέρθηκαν τυγχάνουν εφαρμογής.

Είναι προφανές ότι ο όρος «administered and maintained» που περιέχεται στην πιο πάνω παράγραφο καλύπτει πλήρως εργασίες συντήρησης, αξιοποίησης και διαχείρισης του εν λόγω αρχαιολογικού χώρου, οι οποίες ανατίθενται με βάση την Συνθήκη στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Ανεξάρτητα λοιπόν από το κατά πόσο η πολεοδομική νομοθεσία έχει υιοθετηθεί στις περιοχές που ελέγχονται από τις βρετανικές στρατιωτικές βάσεις με σχετική αντίστοιχη «Ορντινάντσα», δυνάμει των προνοιών της παραγράφου 3(2) του Παραρτήματος «Ο», φαίνεται ότι η εφαρμογή διαδικασιών που προορίζονται να προστατεύσουν την πολιτιστική μας κληρονομιά και το περιβάλλον επαφίεται στην ευθύνη και ευαισθησία της αρμόδιας αρχής και, γενικά, της κυπριακής πολιτείας.

Δεδομένου μάλιστα ότι η σύμφωνη γνώμη (consent) των αρχών των βάσεων απαιτείται μόνο σε περιπτώσεις έκδοσης άδειας για ανασκαφές (Licenses for antiquity excavations), μπορώ να καταλήξω στο ασφαλές νομικό συμπέρασμα ότι, για εργασίες συντήρησης, αξιοποίησης και διαχείρισης του εν λόγω αρχαιολογικού χώρου δεν απαιτείται εξασφάλιση της σύμφωνης γνώμης των αρχών των βάσεων.

Καταλήγω λοιπόν στην άποψη ότι ο τρόπος συμπεριφοράς και οι διαδικασίες προστασίας σε σχέση με τον αρχαιολογικό χώρο του Κουρίου δεν ελέγχονται από τις αρχές των βρετανικών στρατιωτικών βάσεων με βάση τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης. Κατά συνέπεια, το εύρος προστασίας, διαφύλαξης του χαρακτήρα, αξιοποίησης και γενικά διαχείρισης του χώρου επαφίεται στην ευθύνη και ευαισθησία της κυπριακής πολιτείας, κατά την εφαρμογή από αυτήν της διακηρυγμένης πολιτικής της σε σχέση με την διαχείριση των αρχαίων μνημείων στην επικράτεια της.

25 Οκτώβρη 2004

 

Στέλιος Θεοδούλου

Νομικός