Loading...
ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗΣ

Στο τελικό κείμενο της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας οι Βρετανοί φρόντισαν να διασφαλίσουν τα δικά τους συμφέροντα σε βάρος της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Δεν παράλειψαν να “βαφτίσουν” τις στρατιωτικές βάσεις που είχαν εξασφαλίσει ως “κυρίαρχες” και να συμπεριφέρονται ανάλογα από το 1960 μέχρι σήμερα έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας και των πολιτών της.

Ο πρώτος Άγγλος ύπατος αρμοστής στην Κύπρο, σερ Άρθουρ Κλαρκ, σε εμπιστευτική έκθεση που υπέβαλε στο υπουργείο Εξωτερικών της χώρας του το 1964 με αφορμή την αναχώρησή του από το νησί, σχολίασε ως εξής τη λύση που δόθηκε στη Ζυρίχη:

“Η διευθέτηση αυτή δεν ικανοποίησε ούτε τους Ελληνοκυπρίους ούτε τους Τουρκοκυπρίους. Δεν ήταν παρόντες στη Ζυρίχη ούτε κι εμείς. Στη συνέχεια όμως εμείς εξασφαλίσαμε αυτό που χρειαζόμαστε, δηλαδή 99 τετραγωνικά μίλια, που είναι η περιοχή των βάσεων, έναν αριθμό διατηρηθεισών τοποθεσιών και διάφορες άλλες διευκολύνσεις. Οι Ελληνοκύπριοι εγκατέλειψαν το απατηλό όνειρο της ένωσης και οι Τουρκοκύπριοι την ιδέα της διχοτόμησης και την προσάρτηση μέρους της Κύπρου στην Τουρκία. Το “ημιτελές” Σύνταγμα που τελικά εκπονήθηκε για τη Δημοκρατία της Κύπρου, δύσκαμπτο και περιορισμένο σε στενά πλαίσια, από τις αρχές που τόσο βιαστικά συντάχθηκαν στη Ζυρίχη από ανθρώπους που δεν γνώριζαν από πρώτο χέρι το νησί, δεν ικανοποίησε καμιά πλευρά στην Κύπρο”.

Στην ίδια έκθεση ο Κλαρκ ομολογεί τον διαιρετικό χαρακτήρα της αγγλικής πολιτικής στο Κυπριακό από την περίοδο της έναρξης της αποικιοκρατίας μέχρι την ανεξαρτησία, προσδίδοντας σ’ αυτήν κακή πρόθεση:

“Δεν θα προχωρήσω με λεπτομέρεια στο αποικιοκρατικό παρελθόν, δηλαδή την διοικητική συμπεριφορά μας μεταξύ του 1878 και του 1960, διότι η μεταθανάτια εξέταση δεν θα ωφελούσε. Πρέπει όμως να πω ότι οι πρόσφατες ταραχές εδώ πηγάζουν, εν μέρει τουλάχιστον, από την αποτυχία μας στο να συμφιλιώσουμε τις δυο κοινότητες. Πράγματι, η πολιτική της αποικιοκρατικής μας διοίκησης έτεινε σχεδόν πάντοτε προς τη διεύρυνση του διαχωρισμού μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων. Δυστυχώς οι συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου διεύρυναν ακόμα περισσότερο τον διαχωρισμό αυτό. Το αποτέλεσμα στην Κύπρο από το 1960 και μετά ήταν μια σταθερή σειρά από διενέξεις και διαφωνίες, που τελικά κατέληξαν σε αδιέξοδο”.

Η Συνθήκη Εγκαθίδρυσης περιλάμβανε,

τις συμφωνίες, διευθετήσεις και οριοθετήσεις μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Βρετανίας, με προεξάρχοντα τα δικαιώματα που οι Βρετανοί θα διατηρούσαν και μετά την παράδοση της εξουσίας,

το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας,

τη Συνθήκη Συμμαχίας, και

τη  Συνθήκη Εγγύησης.

Στέλιος Θεοδούλου

 

Leave a Reply